تاثیر سیل بر بتن | آیا وقوع سیل باعث تخریب سازه‌های بتنی می‌شود؟
تاثیر سیل بر بتن و تخریب سازه چیست؟
بتن یکی از مستحکم‌ترین مصالح ساختمانی است که از آن برای ساخت انواع سازه‌ها استفاده می‌شود. یکی از دلایل کاربرد گسترده بتن در مهندسی عمران و صنعت ساختمان‌سازی، مقاومت بالای آن در برابر عواملی مانند رطوبت است. سیل یکی از بلایای طبیعی است که همواره زندگی انسان و امنیت ساختمان‌ها را در مناطق مختلف به خطر می‌اندازد. فرقی نمی‌کند که شما در یکی از شهرهای ساحلی زندگی کنید، یا از دریا دور باشید. در برخی از مواقع، یک بارندگی چند ساعته نیز می‌تواند باعث وقوع سیل شود. سیل می‌تواند باعث نشست زمین شده و به فونداسیون بتنی ساختمان‌ها آسیب‌های جدی را وارد کند. در این مطلب با تاثیر سیل بر بتن و خسارت‌های واردشده به ساختمان را بررسی می‌کنیم.
آیا سیل می‌تواند به بتن آسیب برساند؟
یکی از خواص ذاتی بتن که باعث متمایز شدن آن از سایر مصالح ساختمانی می‌شود، مقاومت بالا در برابر آب و رطوبت است. البته با وجود این که بتن در برابر آب مقاومت قابل قبولی را از خود نشان می‌دهد، اما آب‌گرفتگی در زیر محل بتن‌ریزی‌شده می‌تواند باعث نشست زمین و تخریب بتن شود. جابه‌جایی یا نشست زمین می‌تواند باعث تغییر مکان فونداسیون و شمع‌های بتنی و ایجاد ترک‌های جزئی و عمیق در ساختمان آن‌ها شود. جالب است بدانید که حرکت آب با سرعتی در حدود 15 کیلومتر در ساعت می‌تواند نیرویی معادل با وزش بادهایی با سرعت 300 کیلومتر در ساعت را به سازه وارد کند.
به همین علت، فشار چند تن آبی که در هنگام وقوع سیل در خیابان‌های شهر جاری می‌شود، باعث تاثیر سیل بر بتن شده و می‌تواند ترک‌هایی را در بتن ایجاد کند. به طور کلی، جمع شدن مقدار زیادی آب در اطراف سازهای بتنی می‌تواند مشکلات جدی را برای ساختمان به وجود آورد. زیرا زمانی که زمین با مقادیر زیادی از آب اشباع شود، دیوارها و فونداسیون بتنی ساختمان دچار حرکت می‌شوئد. این حرکت می‌تواند باعث خردشدگی و شکستن بتن شود.
تاثیر سیل بر بتن به کار رفته در فونداسیون
تاثیر سیل بر بتن می‌تواند از دو طریق باعث تخریب پی ساختمان یا همان فونداسیون سازه‌های مختلف شود. نیروی زیادی که آب به فونداسیون ساختمان وارد می‌کند یا نفوذ آب به داخل سازه می‌تواند باعث ایجاد ترک‌های بزرگ در بتن شود. آسیب دیدن بتن به کار رفته در فونداسیون باعث تضعیف یکپارچگی ساختار سازه می‌شود و استحکام آن را کاهش می‌دهد.
در نتیجه فونداسیون در برابر عواملی خارجی آسیب‌پذیر می‌شود. همچنین باید به این نکته توجه کنید که سیل معمولا اجسام سنگینی را با خود همراه می‌کند که برخورد آن‌ها به دیواره‌های ساختمان، می‌تواند به سادگی باعث تخریب فونداسیون شود. در نتیجه، با وجود مقاومت بالای فونداسیون در برابر آب و رطوبت، تاثیر سیل بر بتن کاملا مخرب است.
حتی فونداسیون ساختمان‌هایی که در اعماق زمین دفن شده‌اند نیز از تاثیر سیل بر بتن در امان نیستند. معمولا به دلیل افزایش رطوبت و تغییرات دمایی، با گذر زمان ترک‌های بسیار ریزی در بتن ایجاد می‌شود. این ترک‌های کوچک در صورت قرار گرفتن در برابر نیروی مخرب سیل به سرعت تشدید می‌شوند که نتیجه آن شکستگی فونداسیون یا امکان ورود رطوبت و سرما به داخل عضوهای مختلف سازه خواهد بود.
تاثیر مخرب سیل بر بتن چه علائمی دارد؟
به فرایندی که طی آن بتن به دلیل قرار گرفتن در معرض جریان آب دچار خوردگی می‌شود، آب‌شکستگی می‌گویند. آب‌شکستگی می‌تواند باعث ایجاد حفره در بتن، تخریب فونداسیون و حتی در مواردی باعث ریزش ساختمان شود. بتن به صورت ذاتی رطوبت به خود جذب می‌کند و می‌توناد این رطوبت را به سایر عضوها و مواد مجاور خود منتقل کند و به مرور زمان باعث تخریب کف بتنی یا اسکلت ساختمان شود. در نتیجه می‌توان گفت که مخرب‌ترین تاثیر سیل بر بتن کاهش استحکام و یکپارچگی ساختاری بتن است.
بتن در صورت قرار گرفتن در معرض سیل نباید بیش از یک شبانه روز مرطوب بماند. زیرا وجود حجم زیاد آب می‌تواند باعث ایجاد شکستگی در ساختار بتن شود و خسارت‌های سنگینی را به ساختمان شما وارد کند. در صورت وقوع سیل ممکن است تغییراتی در ساختمان شما ایجاد شود که نشان‌دهنده تخریب بتن و فونداسیون ساختمان توسط سیل هستند. برخی از این علائم عبارتند از:
- ایجاد ترک در سقف، کف و دیوارهای ساختمان
- ایجاد مشکل در باز و بسته کردن پنجره‌های خانه
- ایجاد انحنا در طبقات مختلف ساختمان
- ایجاد شیب یا خیز در کف هر طبقه از ساختمان
چگونه می‌توان از اثرات مخرب سیل جلوگیری کرد؟
در صورتی که دیوارهای بتنی یا فونداسیون ساختمان شما به دلیل وقوع سیل دچار آسیب شده‌اند، باید در اولین فرصت برای ترمیم و بازسازی آن‌ها به مهندسین سازه باتجربه مراجعه کنید. ام برای جلوگیری و کاهش تاثیر سیل بر بتن به طور کلی از دو استراتژی مختلف استفاده می‌شود. در استراتژی اول، هدف اصلی حدف آب و جلوگیری از ورود آب به داخل سازه است که می‌تواند آثار مخرب سیل را به حداقل برساند. استراتژی دوم که به آن استراتژی ورود آب نیز گفته می‌شود، برای پیشگیری از تخریب ساختمان‌ها به دلیل وقوع سیل‌های شدید طراحی شده است. هدف اصلی این استراتژی کاهش خسارت‌های واردشده به ساختمان به دلیل وقوع سیلاب است.
ایمن‌سازی ساختمان برای جلوگیری از تخریب آن توسط سیل
سیل یکی از بلایای طبیعی است که تمامی شهرهای کشور ما را تهدید می‌کند. در صورت عدم توجه به نکات ایمنی در هنگام ساخت سازه‌های مختلف،تاثیر سیل بر بتن می‌تواند بسیار مخرب باشد. وقوع سیل می‌تواند به سادگی باعث تخریب دیوارهای بتنی و فونداسیون ساختمان‌ها شود و خسارت‌های سنگینی را به سازه وارد کند. حتی در برخی از موارد وقوع سیل می‌تواند موجب شکستگی فونداسیون و تخریب کامل ساختمان شود.
در نتیجه برای کاهش اثرات مخرب سیل، باید ساختمان‌ها را با توجه به استانداردهای روز دنیا ایمن‌سازی کرد. مهم‌ترین گام برای جلوگیری از تخریب ساختمان توسط سیلاب‌ها، ایمنی‌سازی ساختمان با مصالح مستحکم و استفاده از یک استراتژی کاربردی برای جلوگیری از نفوذ آب به داخل سازه است.
سوالات متداول
چرا سیل فونداسیون ساختمان را تخریب می‌کند؟
وقوع سیل می‌تواند باعث جابه‌جایی خاک و نشست زمین شود. نشست زمین نیز باعث تغییر مکان فونداسیون و ایجاد ترک‌های بزرگ در بتن می‌شود.
آیا می‌توان تاثیر مخرب بتن بر سازه را کاهش داد؟
شما می‌توانید با طراحی یک استراتژی مناسب، در هنگام وقوع سیل از ورود آب به داخل سازه جلوگیری کرده و آثار مخرب آن را به شدت کاهش دهید.
آیا سیل باعث تخریب اسکلت ساختمان می‌شود؟
بتن می‌تواند رطوبت آب را به خود جذب کرده و این رطوبت را به سایر عضوها مانند اسکلت سازه نیز منتقل کند. رطوبت می‌تواند باعث خوردگی و تخریب اسکلت ساختمان شود.