تست اسلامپ بتن چیست؟
برای تعیین مناسب بودن و کارآیی بتن، میتوان سختی یا قوام آن را با استفاده از تست اسلامپ بتن اندازه گیری کرد. اسلامپ بتن یک آزمایش ساده برای تعیین میزان روانی بتن است. مرطوب بودن بتن کارآیی و سهولت در بتن ریزی را برای نیازهای مختلف ساختمانی تعیین میکند. کار با مخلوطهای روان آسان است زیرا بتن به خوبی در شکاف ها و نقاط کور جریان پیدا می کند؛ اما تست اسلامپ بتن چیست و نحوۀ انجام آن چگونه است؟ با ما همراه باشید.

تعریف تست اسلامپ بتن
تست اسلاپ (Concrete Slump Test) متداولترین، آسان ترین و ساده ترین آزمایشی است که برای اندازه گیری کارآیی بتن تازه استفاده میشود. قابلیت کارآیی به این معنی است که بتن به راحتی میتواند مخلوط شود، حمل شود و به راحتی در زمان بتن ریزی در محل پروژه ریخته شود.
دو آزمایش دیگر برای اندازه گیری کارآیی بتن از جمله آزمون ضریب تراکم و آزمایش وی بی (Vee-Bee) وجود دارند. تست اسلامپ به عنوان تست مخروط اسلامپ نیز شناخته میشود زیرا در این تست از وسیله ای مخروطی شکل استفاده خواهد شد.
این آزمایش به شما نشان میدهد که چه مقدار آب برای ساخت بتن استفاده شده است. مقدار زیاد آب باعث تولید بتن روان تر میشود، در حالی که آب کمتر باعث سفت شدن بتن و کاهش کارآیی لازم میشود. رسیدن به یک میانگین برای اسلامپ ضروری است، به این معنا که اسلامپ زیاد یا کم هر دو به یک اندازه برای کیفیت نهایی بتن مناسب نیستند.
تست اسلامپ بتن قبل از مراحل بتن ریزی در محل کارگاه انجام میشود. آزمون اسلامپ، نتایج مطلوبی را برای مخلوط بتن از کارآیی متوسط تا زیاد به دست می آورد. این تست تحت استانداردهای مختلف درجه بندی میشود.
موارد استفاده از تست اسلامپ
تست اسلامپ یکی از مؤثرترین راهها برای اطمینان از یکنواخت بودن بتن است. با این تست میتوان میزان آب مورد نیاز بتن و سهولت در بتن ریزی را تشخیص داد. اپراتور میکسر همچنین میتواند با استفاده از این آزمایش، اصلاحات لازم را انجام دهد.
از تست اسلامپ بتن میتوان برای تعیین تأثیر مواد مختلفی که برای ساخت بتن استفاده میشود نیز استفاده کرد. به عنوان مثال، ماسه با دانه بندی ریز باعث روانی بیشتر بتن و در نتیجه نیاز بیشتر به آب می شود. در نتیجه با تست اسلامپ میتوان درصد ماسه با دانه بندی ریز را کم یا زیاد کرد.
عوامل مؤثر بر اسلامپ بتن
از عوامل تأثیرگذار بر میزان اسلامپ بتن میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- نسبت آب به سیمان
- خواص شیمیایی، میزان درشتی، توزیع دانه بندی ذرات، بافت، دانه بندی، تمیزی و رطوبت سنگدانه ها (شن و ماسه)
- مقدار، نوع، ترکیب، واکنش، ترتیب اضافه کردن و اثر گذاری افزودنیهای شیمیایی
- نسبت فضای خالی در مخلوط بتن
- روش و تجهیزات بچینگ، اختلاط و انتقال بتن
- دمای بتن
- نحوه نمونه برداری، روش اجرای سنجش اسلامپ و وضعیت تجهیزات آزمایش
- اختلاف زمانی بین اختلاط بتن و انجام آزمایش
استانداردهای مربوط به تست اسلامپ بتن
اگرچه تست اسلامپ در سراسر جهان مورد استفاده قرار میگیرد اما در بسیاری از استانداردها تغییرات کمی در نحوه تکمیل آزمون وجود دارد. به عنوان مثال در انگلیس و اروپا، مطابق با استاندارد BS EN 12350-2، ارتفاع مخروط اسلامپ باید 300 میلیمتر و قطر پایین آن 100 میلیمتر باشد.
در ایالات متحده، مهندسان از مشخصات استاندارد AASHTO و ASTM استفاده میكنند كه مخروط را 12 اینچ و 8 اینچ میدانند. استانداردهای ASTM همچنین مشخص میکنند که باید مخروط را بدون چرخاندن آن به صورت عمودی بلند کرد.
در ایران از استاندارد «بتن تازه – قسمت دوم: تعیین روانی به روش اسلامپ – روش آزمون» برای سنجش اسلامپ بتن استفاده میشود. مشخصات استاندارد ایران مشابه اروپا و آمریکا است. ابعاد پیشنهادی مخروطی آزمایش مشابه استاندارد اروپا است و همانند استاندارد آمریکایی قالب به صورت یکنواخت و بدون هیچ حرکت جانبی (در مدت 5 تا 10 ثانیه) از روی بتن به سمت بالا کشیده شود.
انواع تست اسلامپ بتن
آزمایش اسلامپ در سه نوع زیر انجام میشود:
- واقعی
- برشی
- ریزشی
هنگامی که مخروط برداشته میشود، اسلامپ ممکن است یکی از سه حالت بالا را داشته باشد. در یک اسلامپ واقعی، شکل بتن کم و بیش حفظ میشود. در یک اسلامپ برشی، قسمت بالای بتن بریده میشود و به پهلو میلغزد. در یک اسلامپ ریزشی، بتن کاملاً فرو میریزد.
فقط اسلامپ واقعی در این آزمون کاربرد دارد. در صورت دستیابی به برش یا ریزش، باید یک نمونه جدید گرفته شده و آزمایش تکرار شود. اگر دو آزمایش متوالی از بین رفتن یا بریدن بخشی از بتن را نشان دهد، احتمالاً بتن فاقد خاصیت انعطاف پذیری و انسجام لازم است. اسلامپ ریزشی به طور کلی به معنای داشتن آب بیش از حد از مخلوط بتن است.
تجهیزات مورد نیاز برای تست اسلامپ بتن

- مخروط اسلامپ : 100 میلیمتر قطر فوقانی، 200 میلیمتر قطر پایین و 300 میلیمتر ارتفاع
- میله کوله : 600 میلیمتر طول، 15 میلیمتر قطر و نوک نیم کرهای در هر دو انتها
- صفحه یا سینی پایه : 600 در 600 میلیمتر
- خط کش فلزی
- چمچه (یک ملاقه فلزی برای ریختن ملات در مخروط اسلامپ)
- برس (فرچه)
- پارچه مرطوب
مراحل انجام تست اسلامپ بتن

- داخل مخروط اسلامپ را با برس تمیز کرده و با پارچه ای مرطوب خیس کنید.
- مخروط را روی صفحه یا سینی پایه صاف، افقی و سفت و سختی قرار دهید.
- مخروط اسلامپ را محکم در جای خود قرار داده و دو پا روی دو تکه پای مخروط قرار دهید.
- این مخروط را با حجم 3 لایه مساوی با بتن تازه پُر کنید.
- هر لایه را با میله 25 بار ضربه بزنید. ضربات را روی سطح مقطع لایه به طور یکنواخت توزیع کنید. هر لایه باید تا عمق کامل آن با میله ضربه زده شود.
- آخرین لایه باید تا لبه مخروط اجرا شود.
- مخروط را به آرامی از بتن بلند کنید. بتن به دلیل وزن خود سقوط خواهد کرد.
- در صورت فروپاشی یا برش جانبی، آزمایش باید با نمونه دیگری از همان بتن تکرار شود. اگر دو آزمایش متوالی از بین رفتن یا بریدن بخشی از بتن را نشان دهد، احتمالاً بتن فاقد خاصیت انعطاف پذیری و انسجام است.
- مخروط خالی را کنار بتن وارونه قرار دهید. میله لبه را بالای مخروط قرار داده و اختلاف بین ارتفاع مخروط و بالاترین نقطه بتنی که آزمایش میکنید را با کمک خط کش فولادی اندازه بگیرید.
- اسلامپ باید به نزدیکترین مقدار یعنی در 5 میلی متر ثبت شود.
کلام آخر
تست اسلامپ بتن یکی از ضروری ترین سنجش های روانی بتن است. بتن باید از روانی مناسب برخوردار باشد تا بتواند در قالب به راحتی ریخته شود. کار با بتن سفت دشوار است، به همین دلیل تست اسلامپ به عنوان روشی برای کارآیی بتن در نظر گرفته میشود. با داشتن تجهیزات اسلامپ میتوان در محل کارگاه از روانی بتن اطمینان حاصل کرد.
https://www.easymixconcrete.com